اثر برگ گیاه مورد و اسانس آن بر خصوصیات تخمیر و قابلیت هضم در گوسفند عربی

زمینه مطالعاتی: متابولیت­های ثانویه برگ مورد، توانایی تعدیل تخمیر شکمبه­ای و بهبود مصرف مواد مغذی در دام را دارند. هدف: هدف از این آزمایش بررسی اثر تغذیه برگ گیاه مورد بر خصوصیات تولید گاز و هضم­پذیری الیاف و پروتئین در گوسفند عربی و تاثیر اسانس مورد بر فراسنجه­های تولید گاز بود. روش کار: در این آزمایش از 8 راس گوسفند عربی ( تقریبا 9 ماه و میانگین وزن 5/1±23 کیلوگرم) استفاده شد که با جیره بدون برگ مورد و جیره حاوی 4/0 درصد برگ مورد همراه با جیره 70 به 30 کنسانتره به علوفه به مدت یک ماه  تغذیه شدند(4 تکرار برای هر تیمار). در پایان فراسنجه های تخمیر، تولید گاز و قابلیت هضم آزمایشگاهی کاه و کنجاله سویا با مایع شکمبه دام­های تغذیه شده اندازه­گیری شد. در آزمایش دیگر، اثر سطوح مختلف اسانس مورد (0، 05/0، 1/0 و 15/0 میلی­لیتر)، بر فراسنجه­های تولید گاز جیره­های آزمایشی حاوی نسبت 70 به 30 کنسانتره به علوفه، با استفاده از تکنیک تولید گاز تعیین شد. داده­های به دست آمده در قالب طرح کاملا تصادفی آنالیز شدند.  نتایج: نتایج نشان داد که تفاوت معنی­داری در پتانسیل تولید گاز کاه گندم بین تیمارها مشاهده نشد. اما پتانسیل تولید گاز کنجاله سویا با مایع شکمبه دام­های تغذیه شده با مورد طی 96 ساعت انکوباسیون افزایش (13/158 میلی­لیتر در ساعت) یافت (05/0>P). نرخ تولید گاز کاه و کنجاله تحت تأثیر برگ مورد افزایش یافت (05/0> P). خصوصیات تخمیری کاه گندم تحت تأثیر تیمارها قرار نگرفت، اما میزان ضریب تفکیک (PF)، ماده آلی واقعاً هضم شده و توده میکروبی کنجاله سویا در دام­های تغذیه شده با مورد نسبت به تیمار شاهد بالاتر بود (05/0> P).در آزمایش دوم، کاهش معنی­دار در نرخ تولید گاز، حجم گاز تولیدی و ماده آلی واقعاً هضم شده در همه تیمارهای حاوی اسانس مورد نسبت به تیمار شاهد مشاهده شد (05/0 > P). اما ضریب تفکیک افزایش معنی­داری نسبت به تیمار شاهد نشان داد (05/0> P). نتیجه گیری نهایی: با توجه به نتایج حاصل، افزودن 4/0 درصد برگ مورد در جیره، دارای اثرات افزایشی بر خصوصیات تولیدگاز و هضم­پذیری NDF در گوسفند عربی بود. همچنین افزودن سطوح مختلف اسانس مورد، سبب کاهش حجم گاز تولیدی، تخمیر میکروبی و قابلیت هضم ماده آلی شد.